Esperanto
Introduzione
[modifica]La lingua esperanto è utile soprattutto se si utilizza il cosidetto Pasporta Servo (letteralmente: "Servizio Passaporto", in pratica un modo di viaggiare per il mondo, usufruendo dell’ospitalità degli esperantisti aderenti al Servizio stesso); Inoltre è possibile fare turismo partecipando ai Congressi di Esperanto, tra cui il più frequentato è il cosidetto Universala Kongreso, che si svolge ogni anno in un paese diverso, (nel 2024 si è svolto a Arusha in Tanzania, nel 2025 a Brno, in Cechia); molto interessanti dal punto di vista turistico anche i "Congressi Nazionali", e numerosi altri incontri, che si tengono un po' tutto l'anno in molti paesi.

Un po' di grammatica
[modifica]La grammatica dell'esperanto si può apprendere in poco tempo, perchè le regole sono poche e praticamente senza eccezioni;
La pronuncia è assolutamente regolare: ogni lettera ha una sola pronuncia, (non come in italiano dove per esempio, C deve essere pronunciata diversamente in Ciliegia e in Cono)
e ogni suono è rappresentato da una sola lettera, (per esempio in esperanto la lettera K è l'unica che corrisponde, in italiano, alla lettera C di Cono, a Ch di Chiesa, o alla Q di Quadro);
Guida alla pronuncia
[modifica]
Vocali
[modifica]Le vocali sono 5 (a,e,i,o,u) e si pronunciano come in italiano.
- a:
- e:
- i:
- o:
- u:
Semi-vocali
[modifica]Le semi-vocali sono due e si pronunciano brevi (non prendono mai l'accento tonico).
- J: i breve (come la i italiana in: iato, ieri, o anche come la j in Juventus)
- ŭ: u breve (come la u italiana in: auto, aureo, o anche come la w inglese in Washington)
Praticamente J e Ŭ si comportano come consonanti (devono essere legate a una vocale per costituire una sillaba).
Consonanti
[modifica]Pronuncia delle consonanti in esperanto:
- b: come in italiano
- c: come la z italiana in mazzo
- ĉ: come la c italiana in ciliegia
- d: come in italiano
- f: come in italiano
- g: come la g italiana in gatto
- ĝ: come la g italiana in getto
- h: come la h inglese, in house
- ĥ: come la ch tedesca, in ich
- ĵ: come la j francese, in journal
- k: come la c italiana in cono
- l: come in italiano
- m: come in italiano
- n: come in italiano
- p: come in italiano
- q: non esiste in esperanto
- r: come in italiano
- s: come la s italiana in seta (non come la s italiana in rosa)
- ŝ: come la sc italiana in scena
- t: come in italiano
- v: come in italiano
- w: non esiste in esperanto
- x: non esiste in esperanto
- y: non esiste in esperanto
- z: come la s italiana in rosa
Nota: le lettere con accento circonflesso sono ovviamente già presenti nei computer e telefonini; per digitarle nei dispositivi Android basta spuntare la tastiera esperanto nella app che utilizziamo come tastiera virtuale, per esempio Gboard o SwiftKey keyboard.
Per i computer si può installare un programmino gratuito che consente di digitare in modo semplice le lettere con accento circonflesso, per esempio: Tajpi
In Linux è già presente una tastiera esperanto, basta selezionarla nell'elenco tastiere.
Altre note sulla pronuncia
[modifica]In esperanto l'accento tonico cade sempre sulla penultima vocale (le semi-vocali da questo punto di vista sono considerate come le consonanti).
per esempio nella parola "esperanto" l'accento cade sulla a (esperànto - come in italiano). nella parola "telefono" l'accento cade sulla prima o, (telefòno - a differenza dell'italiano: telèfono)
Quindi a differenza dell'italiano, in esperanto non c'è bisogno di apprendere per ogni singola parola dove cade l'accento, basta ricordarsi che cade sempre sulla penultima vocale.
Notare anche che ogni lettera in esperanto si pronuncia sempre uguale, indipendentemente dalle lettere vicine; per esempio: signo, si pronuncia sig-no, non come nell’italiano segno, in cui le lettere gn in realtà indicano un suono diverso.
Basilari
[modifica]- Sì : jes (pron.: )
- No : Ne (pron.:Ne)
- Aiuto : Helpon (pron.:Hèlpon)
- Attenzione : Atenton (pron.:Atènton)
- Prego : Bonvolu (pron.: )
- Faccia pure : Faru laŭplaĉe (pron.:Fàru lau-plàce)
- Grazie : Dankon (pron.: )
- Non c'è di che : Ne dankinde (pron.: )
- Nessun problema : Neniu problemo (pron.:Nenìu problèmo)
- Purtroppo : Bedaŭrinde (pron.:Bedaurìnde)
- Qui : Ĉi tie (pron.:Ci tìe)
- Lì/là : Tie (pron.:Tìe)
- Quando? : Kiam? (pron.: )
- Cosa? : Kio? (pron.: )
- Dove? : Kie? (pron.: )
- Perché? : Kial? (pron.: )
- Benvenuti : Bonvenon (pron.:Bonvènon)
- Aperto : Malfermita (pron.:Malfermìta)
- Chiuso : Fermita (pron.:Fermìta)
- Entrata : Enirejo (pron.: )
- Uscita : Elirejo (pron.:Elirèjo)
- Spingere : Puŝi (pron.:Pùsci)
- Tirare : Tiri (pron.:Tìri)
- Toilet : Necesejo (pron.:Nezesèjo)
- Libero : Neokupita (pron.:Ne-okupìta)
- Occupato : Okupita (pron.:Okupìta)
- Uomini : Viroj (pron.:Vìroj)
- Donne : Virinoj (pron.:Virìnoj)
- Vietato : Malpermesita (pron.:Malpermesìta)
- Vietato fumare : Fumado malpermesita (pron.:Fumàdo malpermesìta)
- Ciao : Saluton (pron.:)
- Buon giorno : Bonan tagon (pron.:)
- Buona sera : Bonan vesperon (pron.:)
- Buona notte : Bonan nokton (pron.:)
- Come stai? : kiel vi fartas? (pron.:)
- Bene grazie : Bone dankon (pron.:Bòne dànkon)
- E tu? : Kaj vi? (pron.:kaj vi?)
- Come ti chiami? : Kio estas via nomo? (pron.:)
- Mi chiamo Marco : Mia nomo estas Marko (pron.:)
- Piacere di conoscerti : Mi ĝojas ekkoni vin! (pron.:Mi gjòjas ek-kòni vin!)
- Dove abita/i? : Kie vi loĝas? (pron.:Kìe vi lògjas?)
- Abito a _____ : Mi loĝas en _____ (pron.:Mi lògjas en)
- Da dove viene/i? : De kie vi venas? (pron.:De kìe vi vènas?)
- Quanti anni ha/hai? : Kiom aĝa vi estas? (pron.:Kìom àgja vi èstas?)
- Mi scusi (permesso) : Pardonu (permesu) (pron.:Pardònu (permèsu))
- Mi scusi! (chiedendo perdono) : Pardonu min (petante pardonon) (pron.:Pardònu min (petànte pardònon))
- Come ha detto? : Kiel vi diris? (pron.:Kìel vi dìris?)
- Mi dispiace : Mi bedaŭras (pron.:Mi bedàuras)
- Arrivederci : Ĝis revido (pron.:)
- Ci vediamo presto : Ĝis baldaŭ (pron.:Gis bàldau)
- Ci sentiamo! : Ĝis reaŭdo (pron.:Gis reàudo)
- Non parlo bene la vostra lingua : Mi ne parolas bone vian lingvon (pron.:Mi ne paròlas bòne vìan lìngvon)
- Parlo _____ : Mi parolas/mi scipovas _____ (pron.:Mi paròlas/mi s-zipòvas)
- C'è qualcuno che parla _____? : Ĉu estas iu kiu scipovas la_____? (pron.:Ciù èstas ìu kìu s-zipòvas la_____?!--Pronuncia audio-->)
- ...italiano : italan (pron.:itàlan)
- ...inglese : ...anglan (pron.:ànglan)
- ...spagnolo : ...hispanan (pron.:hispànan)
- ...francese : ...francan (pron.:frànzan)
- ...tedesco : ...germanan (pron.:ghermànan)
- Può parlare più lentamente? : Ĉu vi povas paroli pli malrapide? (pron.:Ciù vi pòvas paròli pli malrapìde?)
- Può ripetere? : Ĉu vi povas ripeti? (pron.:Ciù vi pòvas ripèti?)
- Che cosa significa? : Kion signifas tio? (pron.:Kìon sig-nìfas tìo?)
- Non lo so : Mi ne scias (pron.:Mi ne s-zias)
- Non capisco : Mi ne komprenas (pron.:Mi ne komprènas)
- Come si dice _____? : Kiel oni diras _____? (pron.:Kìel òni dìras)
- Me lo può sillabare? : Ĉu vi povas silabi tion al mi? (pron.:Ciù vi pòvas silàbi tìon al mi?)
- Dov'è la toilette? : Kie estas la necesejo? (pron.:)
Emergenza
[modifica]Autorità
[modifica]- Ho perso la mia borsa/valigia : Mi perdis mian sakon/valizon (pron.:Mi pèrdis mìan valìson)
- Ho perso il mio portafoglio : Mi perdis mian monujon (pron.:Mi pèrdis mìan monùjon)
- Sono stato derubato : Mi estis priŝtelita (pron.:Mi èstis pri-sc-telìta)
- La macchina era parcheggiata in via... : La aŭto estis parkumita laŭ strato... (pron.:La àuto èstis parkumìta làu stràto...)
- Non ho fatto nulla di sbagliato : Mi faris nenion malbonan (pron.:Mi fàris nenìon malbònan)
- È stato un malinteso : Estis miskompreno (pron.:èstis miskomprèno)
- Dove mi state portando? : Kien vi portas min? (pron.:Kìen vi pòrtas min?)
- Sono in arresto? : Ĉu mi estas arestita? (pron.:Ciù mi èstas arestìta?)
- Sono un/una cittadino/a italiano/a : Mi estas itala civitano (pron.:Mi èstas itàla civitàno)
- Voglio parlare con un avvocato : Mi volas paroli kun advokato (pron.:Mi vòlas paròli kun advokàto)
- Posso pagare la multa ora? : Ĉu mi povas pagi la monpunon nun? (pron.:Ciù mi pòvas pàghi la monpùnon nun?)
Al telefono
[modifica]- Pronto : Halo (pron.:Hàlo)
- Un attimo : Momenton (pron.:Momènton)
- Ho sbagliato numero : Mi eraris la numeron (pron.:Mi eràris la numèron)
- Rimanga in linea : Atendu je la telefono (pron.:Atèndu je la telefòno)
- Scusi se disturbo, ma... : Pardonu la ĝenon, sed... (pron.:Pardònu la gènon, sed...)
- Richiamerò : Mi revokos (pron.:Mi revòkos)
Sicurezza
[modifica]- Lasciami in pace : Lasu min (pron.:Làsu min)
- Non toccarmi! : Ne tuŝu min (pron.:Ne tùscju min)
- Chiamerò la polizia : Mi vokos la policon (pron.:Mi vòkos la polìzon)
- Dov'è la stazione della polizia? : Kie estas la policejo? (pron.:Kìe èstas la polizèjo?)
- Polizia! : Policon! (pron.:Polìzon!)
- Fermo! Ladro! : Haltu! Ŝtelisto! (pron.:Hàltu! sc-telìsto!)
- Ho bisogno del tuo aiuto : Mi bezonas vian helpon (pron.:Mi besònas vìan hèlpon)
- Mi sono perso : Mi perdiĝis (pron.:Mi perdìgis)
Salute
[modifica]- È un'emergenza : Estas urĝa/kriza situacio (pron.:Estas ùrgja/krìsa situàzio)
- Mi sento male : Mi estas malsana/ Mi malbonfartas (pron.:Mi èstas malsàna/ Mi màlbon-fàrtas)
- Mi sono ferito : Mi vundiĝis (pron.:Mi vundìgis)
- Chiamate un'ambulanza : Voku ambulancon (pron.:Vòku ambulànzon)
- Mi fa male qui : Mi havas doloron ĉi tie (pron.:Mi hàvas dolòron ci tìe)
- Ho la febbre : Mi havas febron (pron.:Mi hàvas fèbron)
- Dovrei rimanere a letto? : Ĉu mi restu en la lito? (pron.:Ciù mi rèstu en la lìto?)
- Ho bisogno di un dottore : Mi bezonas kuraciston (pron.:Mi besònas kurazìston)
- Posso usare il telefono? : Ĉu mi rajtas uzi vian telefonon? (pron.:Ciù mi ràjtas ùsi vìan telefònon?)
- Sono allergico agli antibiotici : Mi estas alergia al la antibiotikoj (pron.:Mi èstas alergìa al la ànti-biotìkoj)
Trasporti
[modifica]In aeroporto
[modifica]- Potrei avere un biglietto per _____? : Ĉu mi povus havi bileton por _____ (pron.:Ciù mi pòvus hàvi bilèton por _____?)
- Quando parte l'aereo per _____? : Kiam la aviadilo foriras al _____? (pron.:Kìam la aviadìlo forìras al _____)
- Dove fa scalo? : Kie ĝi haltas? (pron.:Kìe gi hàltas?)
- Fa scalo a _____ : Ĝi haltas ĉe _____ (pron.:Gi hàltas ce _____)
- Da dove parte l'autobus per/dall'aeroporto? : De kie la buso foriras de/al la flughaveno? (pron.:De kìe la bùso forìras de/al la flug-havèno?)
- Quanto tempo ho per il check-in? : Kiom da tempo mi havas por enregistriĝi? (pron.:Kìom da tèmpo mi hàvas por en-registr-ìgi?)
- Posso portare questa borsa come bagaglio a mano? : Ĉu mi povas porti ĉi tiun sakon kiel manpakaĵon? (pron.:Ciù mi pòvas pòrti ci tìun sàkon kìel man-pakàĵon?)
- Questa borsa pesa troppo? : Ĉu tiu ĉi sako tro pezas? (pron.:Ciù tìu ci sàko tro pèsas?)
- Qual è il peso massimo consentito? : Kiom estas la maksimuma pezo permesita? (pron.:Kìom èstas la maksimùma pèso permesìta?)
- Andate all'uscita numero _____ : Iru al la elirejo numero _____ (pron.:ìru al la elirèjo numèro _____)
Autobus e Treno
[modifica]- Quanto costa il biglietto per _____? : Kiom kostas la bileto por _____? (pron.:Kìom kòstas la bilèto por _____?)
- Un biglietto per _____, per favore : Bileton por_____, mi petas (pron.:Bilèton por_____, mi pètas)
- Vorrei cambiare/cancellare questo biglietto : Mi volus ŝanĝi/nuligi ĉi tiun bileton (pron.:Mi vòlus scjàngi/nulìgi ci tìun bilèton)
- Dove è diretto questo treno/bus? : Kien iras ĉi tiu trajno/buso? (pron.:Kìen ìras ci tìu tràjno/bùso?)
- Da dove parte il treno per _____? : De kie foriras la trajno al _____? (pron.:De kìe forìras la tràjno al _____?)
- Quale binario/fermata? : Kiu kajo/haltejo? (pron.:Kìu kàjo/haltèjo?)
- Questo treno ferma a _____? : Ĉu tiu ĉi trajno haltas ĉe _____? (pron.:Ciù tìu ci tràjno hàltas ce _____?)
- Quando parte il treno per _____? : Kiam foriras la trajno al _____? (pron.:Kìam forìras la tràjno al _____?)
- Quando arriva l'autobus a _____? : Kiam la buso alvenas al _____? (pron.:Kìam la bùso alvenas al _____?)
- Mi può dire quando devo scendere? : Ĉu vi povas diri al mi, kiam mi devas malsupreniri? (pron.:Ciù vi pòvas dìri al mi, kìam mi dèvas malsuprenìri?)
- Scusi, ho prenotato questo posto : Pardonu, mi rezervis ĉi tiun lokon (pron.:Pardònu, mi resèrvis ci tìun lòkon)
- È libero questo posto? : Ĉu tiu ĉi loko estas neokupita? (pron.:Ciù tìu ci lòko èstas ne-okupìta?)
Taxi
[modifica]- Taxi : Taksio (pron.:Taksio)
- Mi porti a _____, per favore : Portu min al _____, mi petas (pron.:Pòrtu min al _____, mi pètas)
- Quanto costa fino a _____? : Kiom kostas ĝis _____? (pron.:Kìom kòstas gis _____?)
- Mi porti lì, per favore : Portu min tien, mi petas (pron.:Pòrtu min tìen, mi pètas)
- Tassametro : Taksimetro (pron.:Taksimètro)
- Accenda il tassametro, per favore! : Ŝaltu la taksimetron, mi petas! (pron.:Scjàltu la taksimètron, mi pètas!)
- Si fermi qui, per favore! : Haltu ĉi tie, mi petas! (pron.:Hàltu ci tìe, mi pètas!)
- Attenda qui un attimo, per favore! : Atendu momenton ĉi tie, mi petas! (pron.:Atèndu momènton ci tìe, mi pètas!)
Guidare
[modifica]- Vorrei noleggiare una macchina : Mi volus lui aŭton (pron.:Mi vòlus lùi àuton)
- Senso unico : Unudirekta senco (pron.:Unudirèkta sènco)
- Divieto di parcheggio : Parkado malpermesita (pron.:Parkàdo malpermesìta)
- Limite di velocità : Rapidec-limo (pron.:Rapidèc-lìmo)
- Distributore di benzina : Benzinstacio (pron.:Bènsin-stazio)
- Benzina : Benzino (pron.:Bensìno)
- Diesel : Dizelo (pron.:Disèlo)
- Semaforo : Trafik-lumo/Semaforo (pron.:Tràfik-lùmo/Semafòro)
- Strada : Strato (pron.:Stràto)
- Piazza : Placo (pron.:Plàzo)
- Marciapiedi : Trotuaro (pron.:Trotuàro)
- Autista : Aŭtisto/Ŝoforo (pron.:Autisto/Scjofòro)
- Pedone : Piediranto (pron.:Pìed-irànto)
- Strisce pedonali : Zebropasejoj/Piedtrairejoj (pron.:Zèbro-pasèjoj/Pìed-trairèjoj)
- Sorpasso : Preterpaso (pron.:Preterpàso)
- Multa : Monpuno (pron.:Monpùno)
- Deviazione : Voj-devio (pron.:Voj-devìo)
- Pedaggio : Trair-pago (pron.:Trairpàgo)
- Valico di frontiera : Limtransirejo (pron.:Lim-transirèjo)
- Confine : Land-limo (pron.:Land-lìmo)
- Dogana : Dogano (pron.:Dogàno)
- Dichiarare : Deklari (pron.:Deklàri)
- Carta d'identità : Rekonkarto (pron.:Rekonkàrto)
- Patente di guida : Stir-rajtigilo (pron.:Stir-rajtigìlo)
Orientarsi
[modifica]- Come arrivo a _____ ? : Kiel mi alvenas al _____? (pron.:Kìel mi alvènas al ____ ?)
- Quant'è lontano... : Kiom malproksimas... (pron.:Kìom malproksìmas...)
- ...la stazione dei treni? : ...la fervoja stacidomo? (pron.:...la fervòja stazidòmo?)
- ...la stazione degli autobus? : ...la busa stacidomo? (pron.:...la bùsa stacidòmo?)
- ...l'aeroporto? : ...la flughaveno? (pron.:...la flughavèno?)
- ...il centro? : ...la urbocentro? (pron.:...la urbocèntro?)
- ...l'ostello? : ...la hostelo? (pron.:...la hostèlo?)
- ...l'hotel _____? : ...la hotelo? (pron.:...la hotèlo?)
- ...il consolato italiano? : ...la itala konsulejo? (pron.:...la itàla konsulèjo?)
- ...l'ospedale? : ...la malsanulejo? (pron.:...la malsanulèjo?)
- Dove ci sono molti... : Kie estas multaj... (pron.:Kìe èstas mùltaj...)
- ...hotel? : ...hoteloj? (pron.:...hotèloj?)
- ...ristoranti? : ...restoracioj? (pron.:...restorazìoj?)
- ...bar? : ...trinkejoj? (pron.:...trinkèjoj?)
- ...luoghi da visitare? : ...vidindaĵoj? (pron.:...vidindàĵoj?)
- Mi può indicare sulla mappa? : Ĉu vi povas montri al mi sur la mapo? (pron.:Ciù vi pòvas mòntri al mi sur la màpo?)
- Girate a sinistra : Turnu maldekstren (pron.:Tùrnu maldèkstren)
- Girate a destra : Turnu dekstren (pron.:Tùrnu dèkstren)
- Avanti dritto : Rekte antaŭen (pron.:Rèkte antàuen)
- Verso _____ : Al _____ (pron.:Al _____)
- Passando per _____ : Pasante tra _____ (pron.:Pasànte tra _____)
- Davanti _____ : Antaŭ _____ (pron.:àntau _____)
- Fate attenzione a _____ : Atentu al _____ (pron.:Atèntu al _____)
- Incrocio : kruciĝo (pron.:kruzigjo)
- Nord : Norde (pron.:Nòrde)
- Sud : Sude (pron.:Sùde)
- Est : Oriente (pron.:Oriènte)
- Ovest : Okcidente (pron.:Okcidènte)
- In sù : Supren (pron.:Sùpren)
- Laggiù : Tie foren (pron.:Tìe fòren)
Albergo
[modifica]- Avete una camera libera? : Ĉu vi havas liberan ĉambron? (pron.:Cjù vi hàvas libèran cjàmbron?)
- Qual è il prezzo di una camera singola/doppia? : Kiom estas la prezo de unuopa/duobla ĉambro? (pron.:Kìom èstas la prèzo de unuòpa/duòbla cjàmbro?)
- La camera ha... : La ĉambro havas... (pron.:La cjàmbro hàvas...)
- ...le lenzuola? : ... la littukojn? (pron.:... la lit-tùkojn?)
- ...il bagno? : ... la banĉambron? (pron.:... la ban-cjàbron?)
- ...la doccia? : ...la duŝon? (pron.:...la dùscjon?)
- ...il telefono? : ...la telefonon? (pron.:...la telefònon?)
- ...la TV? : ...la televidilon? (pron.:...la televidìlon?)
- Posso vedere la camera? : Ĉu mi povas vidi la ĉambron? (pron.:Cjù mi pòvas vìdi la cjàmbron?)
- Avete una camera... : Ĉu vi havas ĉambron... (pron.:Cjù vi hàvas cjàmbron?...)
- ...più piccola? : ...pli malgrandan? (pron.:...pli mal-gràndan?)
- ...più tranquilla? : ...pli trankvilan? (pron.:...pli trankvìlan?)
- ...più grande? : ...pli grandan? (pron.:...pli gràndan?)
- ...più pulita? : ...pli puran? (pron.:...pli puùran?)
- ...più economica? : ...pli malmultekostan? (pron.:...pli malmultekòstan?)
- ...con vista su (mare) : ... kun vido al (la maro) (pron.:... kun vìdo al (la màro))
- OK, la prendo : Bone, mi prenas ĝin (pron.:Bòne, mi prènas gin)
- Mi fermerò per _____ notte/i : Mi restos dum _____ nokto(j) (pron.:Mi rèstos dum _____ nòkto(j))
- Mi può consigliare un altro albergo? : Ĉu vi povas rekomendi al mi alian hotelon? (pron.:Cjù vi pòvas rekomèndi al mi alìan hotèlon?)
- Avete la cassaforte? : Ĉu vi havas sekur-keston? (pron.:Cjù vi hàvas sekurkèston?)
- Avete armadietti a chiave? : Ĉu vi havas ŝranketojn kun ŝlosiloj? (pron.:Cjù vi hàvas sc-rankètojn kun sc-losìloj?)
- È inclusa la colazione/pranzo/cena? : Ĉu matenmanĝo/tagmanĝo/vespermanĝo inkluzivas? (pron.:Cjù matenmàngjo/tagmàngjo/vespermàngjo inkluzìvas?)
- A che ora è la colazione/pranzo/cena? : Je kioma horo estas matenmanĝo/tagmanĝo/vespermanĝo? (pron.:Je kiòma hòro èstas matenmàngjo/tagmàngjo/vespermàngjo?)
- Per favore, pulite la mia camera : Bonvolu purigi mian ĉambron (pron.:Bonvòlu purìgi mìan cjàmbron)
- Potete svegliarmi alle _____? : Ĉu vi povas veki min je la _____-a horo? (pron.:Cjù vi pòvas vèki min je la _____-a hoòro?)
- Vorrei fare il check out : Mi volus forir-registriĝi (pron.:Mi vòlus forir-registrìĝi)
- Dormitorio comune : Komuna dormejo (pron.:Komùna dormèjo)
- Bagno comune : Komuna banĉambro (pron.:Komùna ban-cjàmbro)
- Acqua calda/bollente : Varma/Varmega akvo (pron.:Vàrma/Varmèga àkvo)
Mangiare
[modifica]- Trattoria : Neformala restoracio (pron.:Ne-formàla restoràzio)
- Ristorante : Restoracio (pron.:Restoràzio)
- Snack bar : Kafeterio (pron.:Kafeterìo)
- Colazione : Matenmanĝo (pron.:Matenmàngjo)
- Merenda : Manĝeto (pron.:Mangjèto)
- Antipasto : Antaŭmanĝaĵo (pron.:àntau-mangjàĵo)
- Pranzo : Tagmanĝo (pron.:Tagmàngjo)
- Cena : Vespermanĝo (pron.:Vespermàngjo)
- Snack : Intermanĝeto (pron.:Intermangèto)
- Pasto : Manĝo (pron.:Màngjo)
- Zuppa : Supo (pron.:Sùpo)
- Pasto principale : Ĉefa mànĝo (pron.:Cèfa màngjo)
- Dolce : Dolĉaĵo (pron.:Dolcjàĵo)
- Aperitivo : Aperitivo (pron.:Aperitìvo)
- Digestivo : Digestigilo (pron.:Digestigìlo)
- Caldo : Varma (pron.:Vàrma)
- Freddo : Malvarma (pron.:Malvàrma)
- Dolce (aggettivo) : Dolĉa (pron.:Dòlcja)
- Salato : Sala (pron.:Sàla)
- Amaro : Maldolĉa (pron.:Maldòlcja)
- Aspro : akra (pron.:àkra)
- Piccante : Spica (pron.:Spìca)
- Crudo : Kruda (pron.:Krùda)
- Affumicato : Fumigita (pron.:Fumigìta)
- Fritto : Fritita (pron.:Fritìta)
Al bar
[modifica]- Servite bevande alcooliche? : Ĉu vi servas alkoholaĵojn? (pron.:Cjù vi sèrvas alkoholàĵojn?)
- Servite al tavolo? : Ĉu vi servas ĉe la tablo? (pron.:Cjù vi sèrvas ce la tàblo?)
- Una/due birre, per favore : Unu/du bieroj, mi petas (pron.:Unu/du bièroj, mi pètas)
- Un bicchiere di vino rosso/bianco, per favore : Glason da ruĝa/blanka vino, mi petas (pron.:Glason da rùgja/blanka vino, mi petas)
- Una birra grande, per favore : Grandan bieron, mi petas (pron.:Gràndan bièron, mi pètas)
- Una bottiglia, per favore : Botelon, mi petas (pron.:Botèlon, mi pètas)
- Acqua : Akvo (pron.:àkvo)
- Acqua tonica : Tonika akvo (pron.:Tonìka àkvo)
- Succo d'arancia : Oranĝa suko (pron.:Oràngja sùko)
- Coca cola : KoKa-Kolao (pron.:KòKa-Kolào)
- Soda : Sodakvo (pron.:Sodàkvo)
- Ancora uno/a, per favore : Ankoraŭ unu, mi petas (pron.:Ankòrau ùnu, mi pètas)
- Quando chiudete? : Kiam vi fermas? (pron.:Kìam vi fèrmas?)
Al ristorante
[modifica]- Un tavolo per una/due persone, per favore : Tablon por unu/du homoj, mi petas ( )
- Mi può portare il menù? : Ĉu vi povas alporti al mi la menuon? (pron.:Cjù vi pòvas alpòrti al mi la menùon?)
- Possiamo ordinare, per favore? : Ĉu ni povas mendi? mi petas (pron.:Cjù ni pòvas mèndi? mi pètas)
- Avete qualche specialità di casa? : Ĉu vi havas specialaĵojn viajn? (pron.:Cjù vi hàvas specialàĵojn vìajn?)
- C'è una specialità locale? : Ĉu estas loka specialaĵo? (pron.:Cjù èstas lòka spezialàĵo?)
- C'è un menù del giorno? : Ĉu estas menuo de la tago? (pron.:Cjù èstas menùo de la tàgo?)
- Sono vegetariano/vegano : Mi estas vegetarano/vegano (pron.:Mi èstas vegetaràno/vegàno)
- Non mangio carne suina : Mi ne manĝas porkaĵon (pron.:Mi ne màngjas porkàĵon)
- Mangio solamente cibo kosher : Mi manĝas nur koŝeran manĝaĵon (pron.:Mi màngjas nur koscèran mangjaĵon)
- Vorrei soltanto qualcosa di leggero : Mi nur volas ion malpezan (pron.:Mi nur vòlas ìon malpèzan)
- Vorrei _____ : Mi volus _____ (pron.:Mi vòlus _____)
- Carne : Viandon (pron.:Viàndon)
- Ben cotta : Bone kuirita (pron.:Bòne kuirìta)
- Al sangue : Mezkuirita (pron.:Mezkuirìta)
- Coniglio : Kuniklaĵon (pron.:Kuniklàĵon)
- Pollo : Kokaĵon (pron.:Kokàĵon)
- Tacchino : Meleagraĵon (pron.:Meleagràĵon)
- Bovino : Bovaĵon (pron.:Bovàĵon)
- Maiale : Porkaĵon (pron.:Porkàĵon)
- Prosciutto : Ŝinkon (pron.:scìnkon)
- Salsiccia : Molan kolbason (pron.:Mòlan kolbàson)
- Pesce : Fiŝaĵon (pron.:Fiscjaĵon)
- Tonno : Tinuson (pron.:Tinùson)
- Formaggio : Fromaĝon (pron.:Fromàgjon)
- Uova : Ovoj (pron.:òvojn)
- Insalata : Salaton (pron.:Salàton)
- Verdura : Legomojn (pron.:Legòmojn)
- Frutta : Fruktojn (pron.:Frùktojn)
- Pane : Panon (pron.:Pànon)
- Toast : Toaston (pron.:Toàston)
- Croissant : Kornobulkon (pron.:Kornobùlkon)
- Krapfen : Fritkukon (pron.:Fritkùkon)
- Pasta : Pastaĵon (pron.:Pastàĵon)
- Riso : Rizon (pron.:Rìzon)
- Fagioli : Fazeolojn (pron.:Fazeòlojn)
- Asparagi : Asparagojn (pron.:Asparàgojn)
- Barbabietola : Ruĝan beton (pron.:Rùgjan bèton)
- Carota : Karoton (pron.:Karòton)
- Cavolfiore : Florbrasikon (pron.:Florbrasìkon)
- Cocomero : Akvomelonon (pron.:Akvomelònon)
- Finocchio : Fenkolon (pron.:Fenkòlon)
- Funghi : Fungojn (pron.:Fùngojn)
- Ananas : Ananason (pron.:Ananàson)
- Arancia : Oranĝon (pron.:Oràngjon)
- Albicocca : Abrikoton (pron.:Abrikòton)
- Ciliegia : Ĉerizon (pron.:Cerison)
- Frutti di bosco : Berojn (pron.:Bèrojn)
- Kiwi : Kivion (pron.:Kivìon)
- Mango : mangon (pron.:màngon)
- Mela : Pomon (pron.:Pòmon)
- Melanzana : Melongenon (pron.:Melongènon)
- Melone : Melonon (pron.:Melònon)
- Patata : Terpomojn (pron.:Terpòmojn)
- Patatine fritte : Ĉipsojn (pron.:cìpsojn)
- Pera : Piron (pron.:Pìron)
- Pesca : Persikon (pron.:Persìkon)
- Piselli : Pizojn (pron.:Pìzojn)
- Pomodoro : Tomaton (pron.:Tomàton)
- Prugna : Prunon (pron.:Prùnon)
- Torta : Kukon (pron.:Kùkon)
- Tramezzino : Sandviĉon (pron.:Sandvìcjon)
- Uva : Vinberojn (pron.:Vinbèrojn)
- Carne : Viandon (pron.:Viàndon)
- Posso avere un bicchiere/tazza/bottiglia di _____? : Ĉu mi povas havi glason/tason/botelon da _____? (pron.:Cjù mi pòvas hàvi glàson/tàson/botèlon da _____?)
- Caffè : Kafon (pron.:Kàfon)
- Tè : Teon (pron.:Tèon)
- Succo : Sukon (pron.:Sùkon)
- Acqua gassata : Gasakvon (pron.:Gasàkvon)
- Birra : Bieron (pron.:Bièron)
- Vino rosso/bianco : Ruĝan/blankan vinon (pron.:Rùgjan/blànkan vìnon)
- Posso avere un po' di _____? : Ĉu mi povas havi iom da _____? (pron.:Cjù mi pòvas hàvi ìom da _____?)
- Spezie : Spicojn (pron.:Spìcojn)
- Olio : Oleon (pron.:Olèon)
- Senape : Sinapon (pron.:Sinàpon)
- Aceto : Vinagron (pron.:Vinàgron)
- Aglio : Ajlon (pron.:àjlon)
- Limone : Citronon (pron.:Citrònon)
- Sale : Salon (pron.:Sàlon)
- Pepe : Pipron (pron.:Pìpron)
- Burro : Buteron (pron.:Butèron)
- Cameriere! : Kelnero! (pron.:Kelnèro!)
- Ho finito : Mi finis (pron.:Mi fìnis)
- Era ottimo : Ĝi estis bonega (pron.:Gi èstis bonèga)
- Il conto, prego : La kalkulo/fakturo, mi petas (pron.:La kalkùlo/faktùro, mi pètas)
- Paghiamo ognuno per se (alla romana) : Ni pagas ĉiun por si (pron.:Ni pàgas cìun por si)
- Tenga il resto : Tenu la restaĵon (pron.:Tènu la restàĵon)
Denaro
[modifica]- Carta di credito : Kreditkarto (pron.:<Kreditkàrto)
- Denaro : Mono (pron.:Mòno)
- Assegno : Ĉeko (pron.:Cèko)
- Travel cheque : Vojaĝĉeko (pron.:Vojagcèko)
- Valuta : Valuto (pron.:Valùto)
- Cambiare : Ŝanĝi (pron.:Scjàngi)
- Accettate questa valuta? : Ĉu vi akceptas ĉi tiun valuton? (pron.:Cjù vi akzèptas ci tìun valùton?)
- Accettate carte di credito? : Ĉu vi akceptas kreditkartojn (pron.:Cjù vi akzèptas kreditkàrtojn)
- Può cambiarmi i soldi? : Ĉu vi povas ŝanĝi mian monon? (pron.:Cjù vi pòvas scjàngi mìan mònon?)
- Dove posso cambiare il denaro? : Kie mi povas ŝanĝi monon? (pron.:Kìe mi pòvas scjàngi mònon?)
- Qual è il tasso di cambio? : Kiom estas la kurzo? (pron.:Kìom èstas la kùrzo?)
- Dov'è la banca/il bancomat/cambio valute? : Kie estas la banko/Bankaŭtomato
/valuta ŝanĝoficejo? (pron.:Kìe èstas la bànko/Bank-automàto /valùta scjàng-ofizèjo?)
Shopping
[modifica]- Comprare : Aĉeti (pron.: )
- Fare la spesa : Aĉetadi (pron.:Acetàdi)
- Fare shopping : Butikumi (pron.:Butikùmi)
- Negozio : Vendejo/Butiko (pron.: )
- Libreria : Librovendejo (pron.:Lìbro-vendèjo)
- Pescheria : Fiŝovendejo (pron.:Fìscjo-vendèjo)
- Negozio di scarpe : Ŝu-vendejo (pron.:scjù-vendèjo)
- Farmacia : Apoteko (pron.:Apotèko)
- Panificio : Pan-vendejo (pron.:Pan-vendèjo)
- Macelleria : Viandovendejo (pron.:Viàndo-vendèjo)
- Ufficio postale : Poŝt-oficejo (pron.:Posc-t-ofizèjo)
- Agenzia viaggi : Vojaĝoagentejo (pron.:Vojàgjo-agentèjo)
- Prezzo : Prezo (pron.:Prèzo)
- Costoso : Multekosta (pron.:Mùlte-kòsta)
- Economico : Malmultekosta (pron.:Malmùlte-kòsta)
- Scontrino : Bileto/kvitanco (pron.:Bilèto/kvitànco)
- Quando aprono i negozi? : Kiam malfermiĝas la butikoj? (pron.:Kìam malfermìgjas la butìkoj?)
- Ha questo della mia taglia? : Ĉu vi havas ĉi tion laŭ mia dimensio? (pron.:Cjù vi hàvas ci tìon làu mìa dimensìo?)
- Ce l'ha per caso in altri colori? : Ĉu vi hazarde havas ĝin en aliaj koloroj? (pron.:Cjù vi hazàrde hàvas gin en alìaj kolòroj?)
- Quale colore preferisce? : Kiun koloron vi preferas? (pron.:Kìun kolòron vi prefèras?)
- Nero : Nigra (pron.:)
- Bianco : Blanka (pron.:)
- Grigio : Griza (pron.:)
- Rosso : Ruĝa (pron.:)
- Blu : Blua (pron.:)
- Giallo : Flava (pron.:)
- Verde : Verda (pron.:)
- Arancione : Oranĝa (pron.:Oràngja)
- Violetto : Viola (pron.:Viòla)
- Marrone : Bruna (pron.:)
- Quanto costa? : Kiom ĝi kostas? (pron.:Kìom gi kòstas?)
- Troppo caro : Tro multekosta (pron.:Tro multekòsta)
- Non posso permettermelo : Mi ne povas pagi ĝin (pron.:Mi ne pòvas pàghi gin)
- Questo non lo voglio : Mi ne volas ĉi tion (pron.:Mi ne vòlas ci tìon)
- Posso provarlo (vestito)? : Ĉu mi povas provi ĝin (vestaĵo)? (pron.:Cjù mi pòvas pròvi gin (vestàĵo)?)
- Volete imbrogliarmi : Vi volas trompi min (pron.:Vi vòlas tròmpi min)
- Non sono interessato : Mi ne interesiĝas (pron.:Mi ne interesìgjas)
- Inviate anche all'estero? : Cjù vi sèndas ànkau èkster-lànden? ( )
- OK, prendo questo : Bone, mi prenas ĉi tion (pron.:Bòne, mi prènas ci tìon)
- Dove si paga? : Kie mi pagu? (pron.:Kìe mi pàgu?)
- Posso avere un sacchetto? : Cjù mi pòvas hàvi sakèton? ( )
- Ho bisogno di... : Mi bezonas... (pron.:Mi bezònas...)
- ...dentifricio : ... dentopaston (pron.:... dènto-pàston)
- ...spazzolino da denti : ... dentobroson (pron.:... dènto-bròson)
- ...tamponi : ...tamponojn (pron.:...tampònojn)
- ...sapone : ...sapon (pron.:...sàpon)
- ...shampoo : ...ŝampuon (pron.:...scjampùon)
- ...antidolorifico : ...kontraŭdolorilon (pron.:...kòntrau-dolòr-ìlon)
- ...medicina per il raffreddore : ...medikamenton kontraŭ malvarmumo (pron.:...medikamènton kòntrau mal-varmùmo)
- ...lametta : ...klingeton (pron.:...klingèton)
- ...ombrello : ...ombrelon (pron.:...ombrèlon)
- ...crema/latte solare : ...sunkremon/sunlakton (pron.:...sunkrèmon/sunlàkton)
- ...cartolina : ...poŝtkarton (pron.:...posc-t-kàrton)
- ...francobollo : ...poŝtmarkon (pron.:...posc-t-màrkon)
- ...batterie : ...bateriojn (pron.:...baterìojn)
- ...libri/riviste/giornale in italiano : ...librojn/revuojn/gazetojn en la itala (pron.:...lìbrojn/revùojn/gazètojn en la itàla)
- ...dizionario italiano : ...italan vortaron (pron.:...itàlan vortàron)
- ...penna : ...skribilon (pron.:...skribìlon)
Numeri
[modifica]
| Parole utili
|
Tempo
[modifica]Ora e data
[modifica]- Che ora è? : Kioma horo estas? (pron.:Kiòma hòro èstas?)
- È l'una precisa : Estas ĝuste la unua horo (pron.:èstas gjuste la unùa hòro)
- Un quarto alle _____ : Kvarono antaŭ la _____-a horo (pron.:Kvaròno àntau la _____-a hòro)
- A che ora ci vediamo? : Je kioma horo ni vidos nin? (pron.:Je kiòma hòro ni renkontìgjos?)
- Alle due : Je la dua (horo) (pron.:Je la dùa (hòro))
- Quando ci vediamo? : Kiam ni renkontiĝos? (pron.:Kìam ni renkontìgjos?)
- Ci vediamo lunedì : Ĝis lunde (pron.:Gis lùnde)
- Quando parti/te? : Kiam vi foriras? (pron.:Kìam vi forìras?)
- Parto/partiamo domani mattina : Ni foriros morgaŭ matene (pron.:Ni forìros mòrgau matène)
Durata
[modifica]- _____ minuto/minuti (fa) : Antaŭ _____ minuto/minutoj (pron.:Antaŭ _____ minùto/minùtoj)
- _____ ora/ore (fa) : Antaŭ _____ horo/horoj (pron.:Antaŭ _____ hòro/hòroj)
- _____ giorno/giorni (fa) : Antaŭ _____tago/tagoj (pron.:àntau _____tàgo/tàgoj)
- _____ settimana/settimane (fa) : Antaŭ _____semajno/semajnoj (pron.:àntau _____semàjno/semàjnoj)
- _____ mese/mesi (fa) : Antaŭ _____monato/monatoj (pron.:àntau _____monàto/monàtoj)
- _____ anno/anni (fa) : Antaŭ _____jaro/jaroj (pron.:àntau _____jàro/jàroj)
- tre volte al giorno : tri foje tage (pron.:tri fòje tàge)
- in un'ora/tra un'ora : en unu horo/post unu horo (pron.:en unu hòro/post ùnu hòro)
- spesso : ofte (pron.:òfte)
- mai : neniam (pron.:nenìam)
- sempre : ĉiam (pron.:cìam)
- raramente : malofte (pron.:malòfte)
Espressioni comuni
[modifica]- Adesso : Nun (pron.:Nun)
- Più tardi : Pli malfrue (pron.:Pli malfrùe)
- Prima : Antaŭe (pron.:Antàue)
- Giorno : Tago (pron.:Tàgo)
- Pomeriggio : Posttagmezo (pron.:Post-tag-mèzo)
- Sera : Vespero (pron.:Vespèro)
- Notte : Nokto (pron.:Nòkto)
- Mezzanotte : Noktomezo (pron.:Nòktomèzo)
- Oggi : Hodiaŭ (pron.: )
- Domani : Morgaŭ (pron.: )
- Stanotte : Ĉi-nokte (pron.:ci-nòkte)
- Ieri : Hieraŭ (pron.: )
- Ieri notte : Hieraŭ nokte (pron.:Hièrau nòkte)
- L'altro ieri : Antaŭhieraŭ (pron.:àntau-hièrau)
- Dopodomani : postmorgaŭ (pron.:post-mòrgau)
- Questa settimana : Ĉi-semajne (pron.:Ĉi-semàjne)
- La settimana passata : Pasint-semajne (pron.:Pasìnt-semàjne)
- La prossima settimana : Venont-semajne (pron.:Venònt-semàjne)
- Minuto/i : Minuto/j (pron.:Minùto/j)
- ora/e : horo/j (pron.:hòro/j)
- giorno/i : tago/j (pron.:tàgo/j)
- settimana/e : semajno/j (pron.: )
- mese/i : monato/j (pron.: )
- anno/i : jaro/j (pron.: )
Giorni
[modifica]I giorni della settimana | |||||||
Lunedì | Martedì | Mercoledì | Giovedì | Venerdì | Sabato | Domenica | |
Scrittura | lundo | mardo | merkredo | ĵaŭdo | vendredo | sabato | dimanĉo |
Pronuncia | ( | )( | )( | )( | )( | )( | )( | )
Mesi e Stagioni
[modifica]
inverno vintro ( ) | primavera printempo ( ) | |||||
dicembre | gennaio | febbraio | marzo | aprile | maggio | |
Scrittura | decembro | januaro | februaro | marto | aprilo | majo |
Pronuncia | ( | )( | )( | )( | )( | )( | )
estate somero ( ) | autunno aŭtuno ( ) | |||||
giugno | luglio | agosto | settembre | ottobre | novembre | |
Scrittura | junio | julio | aŭgusto | septembro | oktobro | novembro |
Pronuncia | ( | )( | )( | )(septèmbro) | ( | )( | )
Appendice grammaticale
[modifica]
|
|
Per saperne di più
[modifica]