![]() | |
Locatie | |
![]() | |
Vlag | |
![]() | |
Beknopt | |
Hoofdstad | Zagreb |
Regering | parlementaire democratie |
Munt | kuna (HRK) |
Oppervlakte | 56.542 km² |
Bevolking | 4.480.043 (2012) |
Taal | Servo-Kroatisch 96%, andere 4% (waaronder Italiaans, Hongaars, Tsjechisch, Slovaaks en Duits) |
Religie | Rooms Katholiek 87,8%, Orthodox 4,4%, Moslim 1,3%, ander christelijk 0,4%, andere en onbekend 6,1% |
Elektriciteit | 230V/50Hz (Europese stekker) |
Oproepcode | +385 |
Internet TLD | .hr |
Tijdzone | UTC +1 |
Kroatië (Kroatisch: Hrvatska), officieel de Republiek Kroatië (Republika Hrvatska), is een land in Zuid-Europa.
Info
[bewerken]Kroatië strekt zich uit van de uiterste oostelijke hellingen van de Alpen in het noordwesten tot de Panonische laagvlakte en de oever van de Donau in het oosten. Het centrale deel wordt bedekt door het bergmassief Dinara en het zuidelijke deel eindigt aan de kust van de Adriatische Zee. Het land wordt begrensd door Slovenië, Hongarije, Servië, Bosnië en Herzegovina, Montenegro en via de zee grenst het aan Italië.
Geschiedenis
[bewerken]De Kroaten zijn een Slavisch volk dat oorspronkelijk in Galicië leefde (in het noordwesten van Oekraïne en het Zuiden van Polen). Van daaruit zijn zij in de 7e eeuw in zuidelijke richting gemigreerd, naar het huidige Kroatië. In eerste instantie vielen zij onder de heerschappij van de Byzantijnen en later de Franken, maar in 925 - onder leiding van koning Tomislav - werd Kroatië een sterk onafhankelijk land. In 1102 eindigde een decennialange Kroatische dynastieke strijd toen zij de Hongaarse macht accepteerden.
In het midden van de 14e eeuw kreeg het Hongaarse Koninkrijk zware klappen te verduren van het Ottomaanse Rijk, dat zich tot aan het bergachtige gebied van het huidige Bosnië en Herzegovina uitbreidde. Rond dezelfde tijd kwam Dalmatië grotendeels onder Venetiaans gezag te liggen.
Dubrovnik was een stadstaat die in eerste instantie onder Byzantijns (Romeins) gezag kwam te liggen en later onder Venetiaans gezag, in tegenstelling tot de andere Dalmatische stadstaten werd Dubrovnik echter onafhankelijk (Republiek Dubrovnik), zelfs toen het onder soevereiniteit van andere gebieden kwam te liggen.
De in 1526 gevochten slag bij Mohács zorgde ervoor dat het Kroatische Parlement bij de Habsburgers aandrong om de controle over Kroatië over te nemen. De Habsburgse heerschappij bleek inderdaad een efficiënt middel te zijn tegen de oprukkende Ottomanen en tegen het einde van de 18e eeuw was het grootste deel van Kroatië niet meer in handen van de Turken. De rare halve maan-achtige vorm van Kroatië bleef meer of minder de frontlinie tussen het Ottomaanse Rijk en Europa. Istrië, Dalmatië en Dubrovnik kwamen tussen 1797 en 1815 uiteindelijk onder Habsburgse heerschappij te liggen.
Na de Eerste Wereldoorlog sloot Kroatië zich aan bij de Staat van Slovenen, Kroaten en Serven (het huidige Slovenië, Kroatië en Bosnië en Herzegovina). Kort daarna vormde deze unie weer een unie met Servië, wat het Koninkrijk van Serven, Kroaten en Slovenen werd (die uiteindelijk in 1929 het Koninkrijk Joegoslavië werd). Joegoslavië werd in de Tweede Wereldoorlog binnengevallen en Kroatië werd omgevormd tot een fascistisch marionettenstaatje met de naam Onafhankelijke Staat Kroatië. Het wapen van de staat toonde een 'U', dat staat voor Ustasha. Als hoofd van de regering werd Ante Pavelic benoemd. Pavelic en zijn regering besloten, dat Kroatië etnisch moest worden gezuiverd. De Serven moesten verdwijnen (naar het buitenland worden verdreven of gedood) of zich bekeren tot het katholieke geloof. Voor de joden, de Roma en homoseksuelen was geen plaats. Wat volgde was een waar schrikbewind, waarbij honderdduizenden mensen om het leven kwamen.
Toen de asmogendheden verslagen waren werd Joegoslavië een federale Communistische staat.
Op 16 maart 1991 riep de Servische minderheid de Republiek van Servisch Krajina (Republika Srpska Krajina) uit. Mocht Kroatië onafhankelijk worden, dan was de bedoeling in ieder geval dit deel bij Groot-Servië te trekken. Hierna verklaarde Kroatië samen met Slovenië zich op 25 juni 1991 onafhankelijk van Joegoslavië, wat het begin inluidde van de Kroatische Onafhankelijkheidsoorlog. Belgrado erkende het nieuwe land niet en in de daaropvolgende maanden volgden gevechten tussen Kroatische milities en de in Belgrado gestationeerde JNA (Joegoslavische Nationale Leger). In het begin van 1992 erkende Duitsland Kroatië, vele invloedrijke landen volgden met dit beleid; Joegoslavië moest wel de nieuwe landen erkennen, en het Joegoslavische leger trok zich terug.
De Servische minderheid werd vanaf het begin gesteund door de JNA. In 1995 startte het Kroatische leger twee succesvolle offensieven om het rebellerende gebied weer in handen te krijgen, dit zorgde voor een massale exodus van de Servische bevolking. Enkele maanden later eindigde de oorlog na onderhandelingen over het Verdrag van Dayton. Onder supervisie van de VN werd het overige Servisch-beheerste gebied op vreedzame wijze geïntegreerd in het nieuwe Kroatië.
Op 1 april 2009 trad Kroatië toe tot de NAVO. Op 1 juli 2013 volgde het EU-lidmaatschap, waarmee het land zich verder integreerde in Europese structuren. In 2023 werd de euro ingevoerd als nationale munteenheid en sloot Kroatië zich aan bij de Schengenzone, waardoor grenscontroles met andere Schengenlanden grotendeels verdwenen. Het land is tegenwoordig een stabiele parlementaire democratie en een populaire toeristische bestemming, met een groeiende focus op duurzaam toerisme, infrastructuur en digitale dienstverlening. Hoewel de sporen van het oorlogsverleden nog merkbaar zijn, is Kroatië stevig verankerd in West-Europese en trans-Atlantische verbanden.
Bevolking
[bewerken]De bevolkingsgroei in Kroatië is aan het begin van de 21e eeuw gestagneerd. De oorlog in Kroatië tussen 1991 en 1995 zorgde voor massale verplaatsing van bevolkingsgroepen en bevorderde de emigratie. De natuurlijke bevolkingsgroei is negatief (minder dan ongeveer 1%), aangezien een halve eeuw geleden het aantal geboorten en sterfgevallen sterk is afgenomen. De gemiddelde levensverwachting is 75 jaar, 1,5% van de bevolking is analfabeet.
Etniciteit Kroatië wordt voornamelijk bewoond door Kroaten (89,6%). Minderheden zijn de Serviërs (vandaag de dag 4,5%; in 1991 12,5%), Bosniakken (0,5%), Hongaren (0,4%), Italianen (0,8%) en nog enkele andere. Het grootste deel van de bevolking is katholiek (87,8%). Er zijn ook minderheden van oosters-orthodoxen (4,4%) en soennitische moslims (1,3%).
De officiële en meest gebruikte taal is Kroatisch, een Zuid-Slavische taal die het Latijnse alfabet gebruikt. Minder dan 5% van de bevolking spreekt naast zijn moedertaal nog een andere taal.[4]
Geografie
[bewerken]Kroatië is gelegen tussen Centraal-, Zuid- en Oost-Europa. Dankzij zijn vreemde vorm, die iets weg heeft van een halve maan of een hoefijzer, heeft het een groot aantal buurlanden en lange rijksgrenzen: Slovenië, Hongarije, Servië, Bosnië en Herzegovina, Montenegro en Italië aan de Adriatische Zee.
Het Kroatische vasteland is in twee niet in elkaar doorlopende stukken verdeeld door een kleine kustlijn van Bosnië en Herzegovina vlakbij Neum. Hierdoor vormt het tweede gedeelte een exclave tussen Bosnië en Herzegovina en Montenegro.
Het Kroatische landschap is afwisselend, zo zijn/is er graslanden, meren en heuvels in het continentale Noorden en Noordoosten (Centraal-Kroatië en Slavonië, deel van de Pannonische vlakte); dichtbebost berggebied bij Lika en Gorski Kotar, deel van de Dinarische Alpen; rotsachtige kustlijn langs de Adriatische Zee (Istrië en Dalmatië) en vrijwel talloze eilanden in de Adriatische Zee te vinden.
Kunst & Cultuur
[bewerken]Regio's
[bewerken]Kroatië kan opgedeeld worden in vijf regio's:

Istrië (Kroatisch Istra) een schiereiland in het noordwesten, grenzend aan Slovenië |
Kvarner Kust en hoogland ten noorden van Dalmatië. Ook de eilanden Krk, Cres, Lošinj, Rab en een deeltje van Pag maken eel uit van de Kvarner |
Dalmatië (Kroatisch Dalmacija) een strook vasteland en eilanden tussen de Middellandse Zee en Bosnië en Herzegovina |
Slavonië (Kroatisch: Slavonija) noordoostelijk gebied met bossen en velden, grenzend Hongarije, Servië, en Bosnië en Herzegovina |
Centraal-Kroatië (Kroatisch:Središnja Hrvatska) Noordelijke centrale hooglanden, hier ligt Zagreb en het Kroatische deel van Žumberak |
Steden
[bewerken]Andere bestemmingen
[bewerken]In Kroatië zijn er heel wat bezienswaardigheden die opgenomen zijn op de werelderfgoedlijst van de UNESCO en zeker een bezoekje waard zijn. Zo zijn er:
- Nationaal park Plitvicemeren
- Bisschoppelijk complex van de Eufrasiusbasiliek in het historische centrum van Poreč
- Oude en oerbeukenbossen van de Karpaten en andere regio's van Europa
- Stari Grad-vlakte
- Stecci middeleeuwse grafstenen begraafplaatsen
- Venetiaanse verdedigingswerken tussen de 16e en 17e eeuw
De volgende steden verdienen ook een bezoek:
Voor wie van bomen en natuur houdt kan het arboretum van Trsteno interessant zijn.
Arriveren
[bewerken]Per vliegtuig
[bewerken]Kroatië heeft naast de nationale luchthaven in Zagreb ook nog luchthavens in Pula, Rijeka (op het eiland Krk), Zadar, Split en Dubrovnik aan de kust en Osijek in Slavonië. Ook op het eiland Brač is een regionale luchthaven. Zowel vanaf Schiphol als Zaventem gaan er meerdere keren per week vliegtuigen naar Zagreb. In de zomer zijn er ook vluchten naar de andere luchthavens, zowel van nationale luchtvaartmaatschappijen als van low-cost maatschappijen en touroperators en dit eveneens vanaf regionale Nederlandse, Duitse en Belgische luchthavens. De luchthavens zijn ook te bereiken met een tussenlanding (en eventuele overstap) in Zagreb.
Per trein
[bewerken]Treinreizen kunnen ondanks de opkomst van de budgetluchtvaartmaatschappijen nog steeds een goedkope, snelle en zeker gerieflijker optie voor vervoer zijn. Doordat treinstations vaak in de binnensteden zijn gevestigd, kan de trein op de middelgrote afstand (bijvoorbeeld Enschede - Parijs of Brugge - Wolfsburg) prima concurreren met het vliegtuig.
Momenteel zijn in België en bij de Deutsche Bahn online alleen tickets te bestellen voor de buurlanden van België, resp. Duitsland en een aantal goed bereikbare steden verderop. Overige tickets kunnen alleen maar telefonisch of aan de balie worden aangeschaft, of uiteraard in het betreffende land. Dat laatste is vaak stukken goedkoper. Let bij de Deutsche Bahn ook op de vele Sparpreis-aanbiedingen die bij een reisroute naar of via Duitsland heel voordelig kunnen zijn.
Het is echter wel goed mogelijk om je treinreis vanaf huis uit te stippelen. De twee sites die direct hieronder staan vermeld, geven niet alleen informatie over de reizen vanuit de Benelux maar ook over alle treinverbindingen in heel Europa en in het Russische deel van Azië, dus bijvoorbeeld tussen Moskou en Madrid. Het gaat hier om de site van de Belgische spoorwegen en de Nederlandstalige site van de Deutsche Bahn.
NS Hispeed biedt alleen informatie over reizen tussen Nederland en enkele buitenlandse grote steden. In de regel is deze informatie dan ook nog beperkt tot treinen die rechtstreeks naar of van het buitenland rijden (dus geen verbindingen tussen Utrecht en Parijs of tussen Rotterdam en Duitsland, want daarin zit altijd een overstap binnen Nederland). Om reizen binnen Nederland uit te stippelen kun je best deze website gebruiken.
NS Hispeed verkoopt online een klein assortiment reizen vertrekkend vanuit Nederland naar het buitenland v.v. (enkeltjes en retourreizen), en een zeer beperkt aantal routes vanuit het buitenland naar een (ander) buitenland (enkele- en retourreizen). Overige reizen kun je telefonisch reserveren via de afdeling Telesales (0900-9296, €0,35 p.m.) en aan de balies in de Tickets- en Servicewinkels op de (middel-)grote stations. Dit is het online Internationale loket van de Nederlandse Spoorwegen.
In alle Europese landen is het in de trein verboden te roken.
Per auto
[bewerken]Vanuit de Benelux is Kroatië goed per auto te bereiken.
Richting Istrië, Kvarner en eventueel Noord-Dalmatië is de route via de Tauernautobahn in Oostenrijk aan te raden: Vanaf Venlo kun je de BAB61 afrijden tot aan Karlsruhe, daarna leidt de BAB8 direct naar de Oostenrijkse grens. Volg in Oostenrijk de A10 (Tauernautobahn) tot Villach. Hiervandaan zijn twee routes naar "de poort van Istrië" (Rupa):
- Via Slovenië: langs Ljubljana naar Postojna via de snelweg. Vanaf daar rijd je via binnenwegen naar de Kroatische grens bij Rupa. Dit is de snelste route, maar heeft enkele nadelen: je hebt een vignet nodig voor Slovenië. Sinds 1 januari 2022 zijn enkel digitale vignetten verkrijgbaar (€15 voor 7 dagen of €30 voor 1 maand, voor personenauto’s).
- Via Italië: volg vanaf Villach de borden richting Trento/Triëst. Je rijdt Italië binnen via de A23 en volgt deze tot Palmanova. Vanaf daar via Triëst naar de E61, die ca. 40 km door Slovenië loopt richting Rupa. Stel je routeplanner in op “vermijd tolwegen” om onverwachte vignetplicht te vermijden. Voor de westkust van Istrië kun je ook de grensovergangen bij Plovanja of Dragonja gebruiken, waar je direct aansluit op de Istrische snelweg (Ypsilon).
Voor andere delen van Kroatië dan Istrië of Kvarner is het handiger om via de BAB3 (Duitsland), langs Wels en Graz, de A9 in Oostenrijk te nemen richting Zagreb. Vanuit Zagreb kun je via het verkeersknooppunt bij Karlovac eenvoudig de zuidkust bereiken.
Dankzij het uitgebreide snelwegennet is Kroatië goed bereisbaar. Van Zagreb naar Dubrovnik rijd je in ongeveer 8 uur via een comfortabele autosnelweg. De tol voor dit traject bedraagt ca. €32 voor een personenauto (prijspeil 2025).
Op alle snelwegen in Kroatië wordt tol geheven. Je betaalt op basis van afstand en voertuigcategorie. Betalen kan contant (in euro’s), met creditcard of via een elektronische tolbadge (ENC), waarmee je tot 20% korting krijgt.
Kroatië is van plan om in de zomer van 2026 over te stappen op een elektronisch tolsysteem met automatische kentekenherkenning (ALPR), maar tot die tijd blijven de bestaande tolpoortjes in gebruik.
Meer informatie over toltarieven en het snelwegennet vind je op de officiële website van Hrvatske Autoceste en op het Nederlandstalige Wegenwiki-artikel over Kroatië.
Per bus
[bewerken]Per boot
[bewerken]De steden Zadar, Rijeka, Split en Dubrovnik hebben allen een ferry naar Italië. Deze gaan onder andere naar Ancona, Venetië, Triëst en Brindisi.
Rondreizen
[bewerken]Kroatië is goed te bereizen dankzij een netwerk van snelwegen, binnenlandse vluchten, treinverbindingen, veerdiensten en buslijnen. De meeste bezienswaardigheden zijn goed bereikbaar, al is een auto buiten de grote steden het handigst.
Per vliegtuig
[bewerken]Binnenlandse vluchten zijn mogelijk tussen steden als Zagreb, Split, Dubrovnik, Osijek en Pula. Vluchten zijn snel maar relatief duur, en door de afstanden binnen Kroatië zelden nodig tenzij je echt tijd wilt besparen. Croatia Airlines biedt verbindingen tussen de grote steden.
- Luchthavens zijn meestal goed bereikbaar met taxi’s of shuttlebussen
- Vluchten kunnen interessant zijn voor eilandhoppen of in combinatie met internationale reizen
Per trein
[bewerken]Treinen in Kroatië worden verzorgd door Hrvatske željeznice (HŽ). Het netwerk is beperkt maar betrouwbaar. De verbindingen tussen Zagreb en steden als Split, Rijeka en Osijek zijn regelmatig, maar vaak langzaam.
- Geen directe treinverbinding met Dubrovnik (die heeft geen station)
- Voor reizen naar berg- of kustgebieden is de trein minder geschikt
- Comfort en prijs zijn goed, maar reistijden zijn lang
Voor actuele dienstregelingen: HŽ officiële website
Per auto
[bewerken]Een auto is een van de handigste manieren om door Kroatië te reizen, zeker als je nationale parken of afgelegen eilanden en dorpen wilt bezoeken.
- Tijdens de wintertijd is verlichting overdag verplicht; zomertijd niet, maar het is wél aangeraden
- Handsfree bellen is verplicht; handheld telefoongebruik is verboden
- De wettelijke alcohollimiet is 0,5‰, maar voor bestuurders onder de 24 jaar geldt 0,0‰
Snelheidslimieten:
- 50 km/u – binnen de bebouwde kom
- 90 km/u – buiten de bebouwde kom
- 110 km/u – op autowegen
- 130 km/u – op snelwegen (autoceste)
Voor bestuurders onder 24 jaar:
- 80 km/u – buiten de bebouwde kom
- 100 km/u – op autowegen
- 120 km/u – op snelwegen
- Let op bij regenachtig weer: wegen kunnen bijzonder glad worden, zeker op kalksteenwegen langs de kust
- Tanken kan overal, met veel 24-uursstations langs de snelweg
- Tolwegen zijn gebruikelijk op snelwegen (je betaalt op basis van afstand)
De bewegwijzering is over het algemeen goed. Op het platteland en bij kleinere kruisingen zijn echter niet altijd duidelijke aanwijzingen aanwezig – een GPS of offline kaart kan handig zijn.
Verkeer in grote steden zoals Zagreb, Split en Rijeka kan druk en chaotisch zijn, vooral tijdens spitsuren. Buiten de steden is het verkeer vaak rustig.
Elektrisch rijden
[bewerken]Kroatië is goed toegankelijk voor elektrische voertuigen, vooral in de stedelijke gebieden en langs de Adriatische kust.
- Snellaadstations (DC) zijn beschikbaar langs alle belangrijke snelwegen en in steden zoals Zagreb, Split, Rijeka, Zadar en Dubrovnik
- Bekende netwerken zijn Ionity, Hrvatski Telekom, ELEN (HEP), en Tesla Superchargers
- Veel accommodaties en jachthavens bieden gratis of betaalbare AC-laadpunten (Type 2)
- Populaire apps: PlugShare, NextCharge, A Better Routeplanner
Let op: in afgelegen gebieden, vooral in het binnenland en op kleinere eilanden, is het laadnetwerk beperkt. Plan je ritten vooraf als je afhankelijk bent van laden onderweg.
Per bus
[bewerken]Het openbaar busvervoer is goed georganiseerd en betaalbaar. Busmaatschappijen verbinden vrijwel alle steden, dorpen en zelfs afgelegen toeristische plekken.
- Comfortabele langeafstandsbussen rijden tussen o.a. Zagreb, Split, Rijeka, Zadar, Dubrovnik en Pula
- Busterminals (autobusni kolodvor) zijn centraal gelegen
- Tickets zijn te koop online, aan het loket of bij de chauffeur
Aanbevolen aanbieders: Flixbus, Arriva Croatia, Croatia Bus
Per boot
[bewerken]De Kroatische kust en eilanden zijn uitstekend verbonden via veerdiensten en catamarans. Jadrolinija is de nationale rederij met een uitgebreid netwerk.
- Veerboten varen o.a. tussen Split – Hvar, Zadar – Dugi Otok, Dubrovnik – Korčula en Rijeka – Cres
- Catamarans zijn sneller dan autoveerboten, maar enkel voor passagiers
- Tickets zijn online te koop of bij havenkiosken
Voor routes en tijden: Jadrolinija officiële website
Taal
[bewerken]In Kroatië spreekt men Kroatisch. Dit is een Slavische taal met veel gelijkenissen met het Servisch.
De jongere generaties aan de kust en in Zagreb spreken Engels als tweede taal. Oudere mensen beheersen meestal geen Engels, maar – afhankelijk van de streek – wel een beetje Duits en Italiaans. In Istrië en de omgeving van Rijeka spreekt men een beetje Duits. In Rijeka, Zadar, Split en Dubrovnik (de steden met ferry's naar Italië) zijn er ook heel wat mensen die Italiaans spreken. In Istrië is het Italiaans officieel erkend als tweede taal en het wordt door de bewoners van deze streek goed gesproken. Desondanks wordt er in het dagelijks leven eigenlijk alleen Kroatisch gesproken.
In het binnenland zijn er weinig mensen die andere talen spreken naast Kroatisch.
Bekijken
[bewerken]Kroatië biedt een indrukwekkende mix van natuur, historische steden en cultureel erfgoed. Enkele absolute aanraders:
Steden en erfgoed
[bewerken]- Dubrovnik: de oude stad met stadsmuren, smalle steegjes en het Stradun, alles op de UNESCO-werelderfgoedlijst.
- Split: met het Romeinse paleis van Diocletianus in het centrum, waar heden en verleden samensmelten.
- Trogir: sfeervol stadje met Venetiaanse architectuur en steegjes vol historie.
- Zadar: bekend om het zeeorgel en de “Groet aan de Zon”.
- Pula: Romeins amfitheater en andere oudheden.
Natuurschoon
[bewerken]Kroatië herbergt enkele van de mooiste natuurgebieden van Europa. Van turquoise meren tot ruige bergkloven en eilandengroepen — perfect voor wandelaars, natuurliefhebbers en fotografen.
- Plitvicemeren Nationaal Park – Het oudste en grootste nationale park van Kroatië, bekend om zijn 16 met elkaar verbonden meren en talloze watervallen. Het park staat op de UNESCO-werelderfgoedlijst. Officiële website
- Krka Nationaal Park – Beroemd om de watervallen van Skradinski buk en Roški slap, waar je in bepaalde zones ook mag zwemmen. Het park biedt houten wandelpaden, boottochten en historische watermolens. Officiële website
- Paklenica Nationaal Park – Gelegen in het Velebitgebergte, met diepe kloven (Velika en Mala Paklenica), 150 km aan wandelroutes en meer dan 600 klimroutes. Ideaal voor wandelaars en klimmers. Officiële website
- Kornati Nationaal Park – Een archipel van 89 onbewoonde eilanden en riffen, populair bij zeilers en snorkelaars. Toegang is alleen toegestaan met een geldig ticket. Officiële website
- Mljet Nationaal Park – Gelegen op het eiland Mljet, met twee zoutwatermeren (Veliko en Malo Jezero) en een eilandje met een 12e-eeuws klooster. Rustig en groen, perfect voor natuurliefhebbers. Officiële website
UNESCO Werelderfgoed (selectie)
[bewerken]- Oude stad Dubrovnik
- Paleis van Diocletianus (Split)
- Euphrasiusbasiliek (Poreč)
- Stari Grad-vlakte (Hvar)
- Stećci-middeleeuwse grafstenen
- Beukenbossen van de Karpaten (gedeeltelijk in Kroatië)
Of je nu houdt van cultuur, geschiedenis, architectuur of natuur – Kroatië biedt volop moois om te bekijken.
Doen
[bewerken]Kroatië is een ideaal land voor actieve en veelzijdige vakanties. Of je nu houdt van wandelen in de bergen, eilandhoppen aan de kust, of lokale cultuur en wijn wilt ontdekken — er is voor elk type reiziger iets te beleven.
Buitenactiviteiten
[bewerken]- Wandelen: Uitgebreid netwerk van wandelroutes in het Velebitgebergte, de Dinarische Alpen en nationale parken zoals Plitvicemeren, Paklenica en Risnjak. Zowel korte natuurwandelingen als meerdaagse trekkings zijn mogelijk.
- Fietsen: Istrië en Slavonië bieden glooiende landelijke fietsroutes en wijntrails. Langs de kust zijn er mountainbikeroutes en panoramische paden met uitzicht op zee.
- Zwemmen en zonnebaden: De Adriatische kust telt honderden stranden – van kindvriendelijke baaien tot rustige kiezelstranden tussen de rotsen. Het water is kristalhelder.
- Kajakken & raften: Populair op rivieren zoals de Cetina (bij Omiš), Zrmanja en Korana, met mogelijkheden voor zowel beginners als gevorderden.
- Duiken & snorkelen: Heldere zee, wrakken en zeegrotten maken het duiken rond eilanden als Vis, Hvar, Brač en in het Kornati Nationaal Park bijzonder aantrekkelijk.
Cultuur & belevenissen
[bewerken]- Wijnproeven: Ontdek lokale druivenrassen zoals Malvazija (Istrië), Plavac Mali (Dalmatië) en Graševina (Slavonië) via georganiseerde wijnroutes, proeverijen of boerderijbezoeken. Meer achtergrondinformatie over Kroatische wijnregio’s vind je in dit uitgebreide Nederlandstalige wijnoverzicht.
- Eilandhoppen: Jadrolinija en andere rederijen bieden ferryverbindingen naar eilanden als Korčula, Hvar, Mljet en Lastovo — elk met een eigen sfeer en landschap.
- Festivals bezoeken: Zomerse muziekfestivals als Ultra (Split), INmusic (Zagreb), Hideout (Pag), en tal van lokale vis-, wijn- en folklorefeesten in dorpen en kustplaatsen.
- Thermen & wellness: Kroatië telt meerdere kuuroorden zoals Varaždinske Toplice, Tuheljske Toplice en Stubičke Toplice, met warmwaterbronnen en spa-faciliteiten.
Avontuurlijk
[bewerken]- Ziplinen: Spectaculaire parcours boven kloven en rivieren, o.a. bij Omiš en Pazin.
- Paragliden: In berggebieden zoals Biokovo en Učka heb je uitzicht op zee en dal.
- Grotten verkennen: Zoals de beroemde Modra Špilja (Blauwe Grot) bij het eiland Biševo, of de Baredinegrot in Istrië.
Of je nu rust zoekt in de natuur of juist avontuur aan de kust: Kroatië biedt jaarrond een mix van ontspanning en beleving.
Kopen
[bewerken]Sinds 1 januari 2023 is de euro de officiële munteenheid in Kroatië. Alle prijzen worden nu uitsluitend in euro weergegeven.
Kosten
[bewerken]De prijzen in de kustgebieden en rond toeristische trekpleisters (zoals nationale parken) liggen merkbaar hoger dan in het binnenland.
Richtprijzen in toeristische gebieden (kust, eilanden, Plitvicemeren):
- Kop koffie / espresso: €1,50 – €2,50
- Glas frisdrank (0,25 l): €2,50 – €3,50
- Afhaalpizza: €7 – €10
- Diner in een gemiddeld restaurant (hoofdgerecht + drankje): €15 – €25
Richtprijzen in het binnenland en minder toeristische regio's:
- Kop koffie / espresso: €1 – €1,50
- Glas frisdrank: €1,50 – €2
- Afhaalpizza: €5 – €7
- Diner in een lokaal restaurant: €8 – €15
Supermarkten zoals Konzum, Lidl en Plodine zijn wijdverspreid en hebben redelijk stabiele prijzen. In kleinere dorpen kunnen de prijzen iets hoger liggen door beperkte aanvoer of seizoensinvloeden. Markten (tržnica) zijn een goede plek om verse producten, lokale kazen, honing en olijfolie te kopen tegen eerlijke prijzen.
Let op: in sommige toeristische plaatsen worden hogere prijzen gerekend in cafés of restaurants dicht bij populaire bezienswaardigheden. Controleer bij twijfel altijd de menukaart of vraag vooraf naar de prijs.
Eten
[bewerken]De Kroatische keuken is divers en weerspiegelt de invloeden van het Middellandse Zeegebied, Midden-Europa en de Balkan. Elk van de historische regio's heeft unieke gerechten, waarbij verse, lokale ingrediënten en traditionele bereidingen centraal staan. Hier is een blik op enkele bekende en minder bekende streekgerechten:
Dalmatië
[bewerken]- Pašticada: Dit gerecht is een lang gekookt stoofvlees (meestal rundvlees), gemarineerd in een mix van kruiden en specerijen, rode wijn en azijn, en geserveerd met gnocchi. Het is een feestelijk gerecht dat vaak bij speciale gelegenheden wordt gegeten.
- Brudet (Brodetto): Een rijk stoofpotje van verschillende soorten vis, gekookt in een saus van tomaten, uien, wijn en kruiden, meestal geserveerd met polenta.
- Soparnik: Een hartige taart gevuld met snijbiet, knoflook en olijfolie, afkomstig uit de regio Poljica. Het is een traditioneel gerecht dat nu op de UNESCO-lijst van immaterieel cultureel erfgoed staat.
Istrië
[bewerken]- Fuži met truffels: Istrië staat bekend om zijn truffels, vooral witte truffels, en dit gerecht combineert zelfgemaakte pasta met een rijke truffelsaus. Het wordt gezien als een delicatesse.
- Pršut: Istrische gedroogde ham, vergelijkbaar met prosciutto, wordt vaak als voorgerecht geserveerd met kaas en olijven. De luchtvochtigheid en het klimaat van de regio zorgen voor een unieke smaak.
- Maneštra: Een stevige groentesoep, vaak bereid met bonen, aardappelen en seizoensgroenten, soms verrijkt met vlees of spek.
Slavonië
[bewerken]- Čobanac: Een pittige stoofpot die oorspronkelijk door herders werd gemaakt. Het is een mengsel van verschillende soorten vlees (meestal varkensvlees en rundvlees) en is gekruid met paprika voor een rijke, rode kleur.
- Kulen: Een gekruide, gerookte worst gemaakt van varkensvlees en paprika. Deze Slavonische specialiteit wordt langzaam gedroogd en heeft een uitgesproken pittige smaak.
- Fiš Paprikaš: Een pittige visstoofpot met zoet- en pittige paprikapoeder, gekookt met zoetwatervis uit de Donau. Dit gerecht wordt vaak geserveerd met brood of pasta.
Centraal-Kroatië
[bewerken]- Štrukli: Een populair gerecht in Zagreb en omgeving, bestaande uit deeg gevuld met kaas, dat zowel gekookt als gebakken kan worden. Het kan zowel hartig als zoet worden geserveerd.
- Purica s mlincima: Dit is een traditionele maaltijd met kalkoen en mlinci (een soort dunne, droge deegvellen), vaak bereid tijdens feestdagen en familiereünies.
Eilanden en Kuststreek
[bewerken]- Hobotnica ispod peke: Octopus die langzaam wordt gekookt onder een "peka" (een ijzeren koepel met hete kolen erop), samen met aardappelen en kruiden. Het resultaat is een sappig, mals gerecht met een lichte rooksmaak.
- Buzara: Garnalen of mosselen gekookt in een saus van witte wijn, knoflook, olijfolie en peterselie, vaak geserveerd met brood om in de saus te dippen.
Kroatië heeft daarnaast een sterke wijncultuur, met lokale wijnen zoals Plavac Mali (rood) en Pošip uit Dalmatië, Malvazija (wit) en Teran (rood) uit Istrië en Graševina (wit) uit Slavonië die uitstekend passen bij de traditionele gerechten. Met deze streekgerechten proef je de authentieke smaak van Kroatië en ontdek je de veelzijdige culinaire identiteit van het land.
Uitgaan
[bewerken]Kroatië heeft een bruisend uitgaansleven dat varieert per regio en seizoen. Vooral in de zomermaanden trekken kustplaatsen en eilanden zoals Split, Hvar, Zrće (Pag) en Dubrovnik veel jongeren aan vanwege de openluchtclubs, strandfeesten en muziekfestivals.
Kustgebieden & eilanden
[bewerken]Langs de Adriatische kust zijn er talloze bars, beach clubs en discotheken. Enkele bekende uitgaanslocaties:
- Zrće Beach (eiland Pag): het "Ibiza van Kroatië", bekend om zijn openluchtclubs als Papaya, Aquarius en Noa. In de zomer vinden hier bekende dance-, techno- en housefestivals plaats.
- Hvar Stad: luxe bars, chique lounges en nachtclubs zoals Carpe Diem trekken een internationaal publiek aan, inclusief beroemdheden.
- Split: biedt een mix van strandbars, hippe rooftopbars en nachtclubs. Bacvice Beach is een populaire plek voor een avondje stappen.
- Dubrovnik: hier zijn meer stijlvolle cocktailbars en wijnbars te vinden. Nachtclubs bevinden zich vaak in of rond het oude centrum.
Steden in het binnenland
[bewerken]In Zagreb, Osijek en Rijeka is het uitgaansleven meer lokaal gericht maar zeker levendig. In Zagreb vind je een mix van alternatieve bars, studentencafés en dansclubs, vooral rond het gebied Tkalčićeva ulica. Osijek staat bekend om zijn studentenscene en live muziekcafés.
Festivals
[bewerken]Kroatië staat bekend om zijn zomerfestivals, vaak op unieke locaties zoals eilanden, stranden of middeleeuwse forten:
- Ultra Europe (Split)
- INmusic Festival (Zagreb)
- Outlook Festival (Tisno)
- Dimensions Festival
- Seasplash, Fresh Island, Sonus, Hideout Festival – diverse stijlen van reggae tot techno.
Openingstijden & entree
[bewerken]Clubs openen meestal rond 23:00 en gaan door tot 05:00 of later. Bars sluiten vaak rond 01:00–02:00. In het hoogseizoen is entree voor grote clubs of festivals vaak tussen €10 en €40, afhankelijk van het evenement en de artiesten. In kleinere steden of lokale bars is de toegang meestal gratis.
Leeftijd en alcohol
[bewerken]De wettelijke minimumleeftijd voor alcoholconsumptie is 18 jaar, al wordt hier in praktijk niet altijd strikt op gecontroleerd. Prijzen voor drankjes zijn relatief laag vergeleken met West-Europa.
Of je nu zoekt naar een ontspannen avond op een terras of een nachtlang feest onder de sterren: het Kroatische nachtleven heeft voor ieder wat wils.
Overnachten
[bewerken]Kroatië heeft een uitgebreid en divers aanbod aan accommodaties, geschikt voor elk budget en type reiziger. Van campings en hostels tot luxe villa’s, agrotourisme en appartementen met zeezicht: er is overal wel iets te vinden. Vooral in de zomermaanden is het aan te raden om tijdig te reserveren, zeker aan de kust en op populaire eilanden.
Hotels
[bewerken]Hotels variëren van eenvoudige 2-sterrenhotels tot luxe 5-sterrenresorts met zwembad, wellness en zeezicht. Langs de Adriatische kust (bijv. Dubrovnik, Split, Makarska) zijn veel hotels seizoensgebonden geopend (april–oktober). In steden als Zagreb en Osijek is het hotelaanbod het hele jaar door beschikbaar, met ook goede opties voor zakenreizigers.
- Grote hotelketens vind je vooral in en rond toeristische centra
- In kleinere kustplaatsen zijn er vaak familiehotels en pensions met een meer persoonlijke sfeer
Privé-accommodaties (sobe & appartementen)
[bewerken]Een van de meest gebruikelijke vormen van overnachten in Kroatië is in een soba (kamer) of volledig appartement, vaak verhuurd door lokale bewoners. Deze accommodaties zijn overal te vinden, van dorpen tot stadjes, en bieden een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding.
- Let op bordjes met “sobe”, “zimmer”, “rooms” of “apartmani” bij huizen
- Je krijgt vaak extra's zoals gratis parkeren, een terras of zelfs verse vijgen uit eigen tuin
In Istrië, Dalmatië en op eilanden als Korčula of Brač is dit vaak de beste manier om comfortabel en lokaal te verblijven.
Vakantiehuizen & villa’s
[bewerken]Voor families of groepen zijn vakantiewoningen en villa’s met zwembad populair, vooral in Istrië en rond Zadar en Split. In het hoogseizoen zijn ze vaak vroeg volgeboekt. Luxe villa’s vind je met name rond Dubrovnik, Hvar en Rovinj.
Campings
[bewerken]Kroatië staat bekend om zijn campings, vaak prachtig gelegen aan zee of in de natuur. Van eenvoudige natuurcampings tot luxe glamping met airco, restaurant en privéstrand. De kuststreek biedt veel keus, met grote campings rond Poreč, Krk, Zadar en Pelješac.
- Wildkamperen is verboden en kan beboet worden
- Veel campings bieden ook stacaravans en bungalows aan
- Reserveren is sterk aanbevolen in juli en augustus
Agrotourisme & landelijke verblijven
[bewerken]In het binnenland (o.a. Lika, Slavonië, Gorski Kotar) kun je verblijven bij boerderijen, wijngaarden of landelijke pensions. Dit wordt aangeduid als agroturizam en biedt vaak lokale maaltijden, rust en directe toegang tot natuur of wijngaarden.
- Perfect voor rustzoekers en reizigers die het platteland willen ervaren
- Vaak goed geprijsd en inclusief ontbijt of diner met streekproducten
Hostels
[bewerken]In steden zoals Zagreb, Split, Zadar en Rijeka zijn moderne hostels te vinden met slaapzalen, privékamers en soms een dakterras of gemeenschappelijke keuken. Vooral populair onder backpackers, solo-reizigers en digital nomads.
Bijzondere overnachtingen
[bewerken]Voor wie iets anders zoekt:
- Vuurtorens: zoals op het eiland Sveti Ivan, te huur als afgelegen en unieke accommodatie
- Eco-lodges: duurzaam gebouwd, vaak off-grid in natuurgebieden
- Bootovernachting: via eilandcruises of zeiltochten (sleep & sail) in de Kornati of rond Hvar
Prijsklassen (indicatief)
[bewerken]- Hostelbed: €15–30 per nacht
- Privékamer of studio: €40–80
- Hotelkamer (3-sterren): €60–120
- Vakantiehuis of appartement: €80–200+
- Camping (2 pers + tent): €25–50
- Glamping of bungalow: €60–120
In het hoogseizoen (juli–augustus) liggen de prijzen hoger, zeker aan de kust. In mei, juni en september is het rustiger én voordeliger.
Boeken
[bewerken]Je kunt boeken via internationale platforms (let wel op servicekosten) of rechtstreeks via lokale websites en toeristenbureaus. In kleinere dorpen is het nog steeds gebruikelijk om op de bonnefooi aan te kloppen bij huizen met het bordje sobe.
Leren
[bewerken]Kroatië biedt verschillende mogelijkheden voor reizigers die hun kennis willen verdiepen, met opties voor het leren van de taal, kennismaken met lokale tradities, en academische programma’s in onder andere geschiedenis en cultuur.
Taalcursussen
[bewerken]Kroatisch leren kan je reis verrijken en helpt bij het begrijpen van de lokale cultuur. Verschillende taalscholen en culturele instituten bieden programma's aan, zowel voor beginners als voor gevorderden. In grote steden zoals Zagreb en Split vind je bijvoorbeeld het Centar za Hrvatski kao Drugi i Strani Jezik (Centrum voor Kroatisch als Tweede en Vreemde Taal), dat intensieve taalprogramma's aanbiedt die variëren van enkele weken tot enkele maanden.
Universitaire zomercursussen en academische programma’s
[bewerken]De Universiteit van Zagreb en de Universiteit van Rijeka bieden tijdens de zomer academische programma’s aan voor internationale studenten. Hier kun je cursussen volgen in onderwerpen zoals archeologie, mediterrane geschiedenis en culturele studies. Veel van deze programma's omvatten ook excursies naar belangrijke historische en culturele locaties, wat de ervaring extra boeiend maakt.
Culturele workshops en ambachten
[bewerken]Voor een praktische kennismaking met de Kroatische cultuur kun je deelnemen aan workshops over traditionele ambachten, zoals keramiek, mozaïekkunst en houtbewerking. In dorpen en culturele centra door heel het land worden workshops georganiseerd die inzicht geven in de traditionele handwerktechnieken die Kroatië typeren.
Geschiedenis en erfgoed
[bewerken]Kroatië kent een rijke geschiedenis, met invloeden uit de Romeinse, Venetiaanse en Habsburgse tijdperken. Er zijn gespecialiseerde rondleidingen en workshops over de geschiedenis en het erfgoed van het land, georganiseerd door lokale musea en historische centra. Reizigers die meer willen leren over de archeologie en architectuur van Kroatië kunnen ook deelnemen aan rondleidingen en lezingen die georganiseerd worden door instellingen zoals het Archeologisch Museum van Split en het Museo del Mare in Dubrovnik.
Werken
[bewerken]Kroatië maakt deel uit van de Europese Unie, waardoor burgers uit EU-landen geen werkvergunning nodig hebben om er te werken. Wel zijn een geldig paspoort of ID-kaart en een tijdelijke verblijfsregistratie verplicht als je langer dan 90 dagen blijft.
Werkmogelijkheden
[bewerken]Voor buitenlanders zijn vooral seizoensbanen populair, met name in de horeca en het toerisme aan de Adriatische kust en op de eilanden. In de zomermaanden is er veel vraag naar personeel in hotels, restaurants, bars en bij touroperators. Spreek je meerdere talen (bij voorkeur Engels, Duits of Italiaans), dan heb je een streepje voor.
Andere sectoren waarin buitenlanders soms werk vinden zijn IT, klantenservice (voor internationale bedrijven), en onderwijs (bijvoorbeeld Engels lesgeven).
Inschrijving en verblijf
[bewerken]Voor een verblijf van meer dan 90 dagen dien je je te registreren bij de lokale vreemdelingendienst (MUP - Ministarstvo unutarnjih poslova). Zij verstrekken een tijdelijke verblijfsvergunning en een OIB-nummer (persoonlijk identificatienummer), dat nodig is voor werk, belasting en bankzaken.
Taal
[bewerken]Hoewel in toeristische gebieden veel Engels wordt gesproken, is kennis van het Kroatisch vaak noodzakelijk voor werk buiten de toeristensector. Zeker in administratieve, zorg- of educatieve functies is het een vereiste.
Vrijwilligerswerk
[bewerken]Er zijn diverse mogelijkheden voor vrijwilligerswerk in Kroatië, bijvoorbeeld bij natuurprojecten, festivals of sociale initiatieven. Platforms als Workaway, HelpX of EVS (European Voluntary Service) bieden projecten aan, vooral in landelijke gebieden of op duurzame boerderijen (WWOOF).
Belangrijke aandachtspunten
[bewerken]- De lonen in Kroatië liggen over het algemeen lager dan in West-Europa.
- Een Kroatische bankrekening is vaak nodig om loon te ontvangen.
- Werkgevers zijn wettelijk verplicht om werknemers aan te melden bij de sociale zekerheid.
- Let op dat je werk legaal is, want zwartwerken komt nog regelmatig voor en kan leiden tot boetes of uitzetting.
Meer informatie is te vinden op de officiële website van het Kroatische ministerie van binnenlandse zaken: MUP – Ministerstvo unutarnjih poslova.
Veiligheid
[bewerken]Kroatië is een veilig land. In de steden is er de criminaliteit die je in alle toeristische centra tegenkomt, zoals zakkenrollers.
De oorlog in Kroatië is zo'n 15 jaar voorbij. Is sommige regio's (zoals de Krajina) is er zwaar gevochten en dat is nog te zien aan kogel- en granaatinslagen in sommige huizen. In die regio's is het afgeraden de gangbare paden te verlaten aangezien er nog heel wat landmijnen liggen.
Mijnenvelden zijn (bijna altijd) duidelijk afgebakend door middel van witte en rode borden waarop een meertalige waarschuwing gegeven wordt. Van Istrië en het gebied rond de Plivice Meren wordt gezegd dat ze compleet mijnenvrij zijn, ondanks dat dien je ook hier nog op te letten!
Vooral langs de weg zie je soms een aantal blikjes op een hoopje liggen. Dit kunnen ook nog mijnen zijn, maar dan verstopt. In de hoop dat kinderen ertegenaan schoppen.
Gezondheid
[bewerken]De gezondheidszorg in Kroatië is over het algemeen van goede kwaliteit, vooral in de grotere steden waar moderne ziekenhuizen en klinieken aanwezig zijn. In landelijke gebieden is de toegang tot medische zorg beperkter, maar basiszorg is overal beschikbaar.
- Voor EU-burgers is de Europese Ziekteverzekeringskaart (EHIC) geldig. Hiermee krijg je toegang tot noodzakelijke medische zorg tegen lokale tarieven. Neem deze kaart mee op reis.
- Reizigers uit andere landen doen er goed aan een reisverzekering met dekking voor medische kosten af te sluiten.
- Apotheken (ljekarna) zijn wijdverspreid en duidelijk herkenbaar aan een groen kruis. Ze zijn meestal geopend van 08:00 tot 20:00 uur, met een roulerende 24-uursdienst in grotere steden.
- Kraanwater is veilig om te drinken in heel Kroatië.
- Er zijn geen verplichte vaccinaties voor een bezoek aan Kroatië.
Zorg bij wandelingen in natuurgebieden dat je jezelf beschermt tegen teken. In sommige regio’s komt tekenencefalitis voor (vooral in Slavonië en Gorski Kotar).
Bij spoedgevallen bel je het nationale alarmnummer 112 (gratis en meertalig).
Respect
[bewerken]Kroaten zijn over het algemeen vriendelijk, gastvrij en trots op hun land en cultuur. Enkele punten om rekening mee te houden:
- Taal en identiteit: Spreek over het land als "Kroatië" en vermijd het Joegoslavië-verleden of politieke spanningen tenzij het gesprek daar zelf naartoe leidt. Vermijd vooral het verwarren van Kroaten met Serviërs; dat ligt gevoelig bij sommige mensen.
- Kleding: Kleding is over het algemeen informeel, maar men hecht wel waarde aan een verzorgde uitstraling, zeker in kerken of bij officiële gelegenheden. Bij het betreden van kerken is bedekte schouders en knieën aanbevolen.
- Gedrag: Beleefdheid wordt gewaardeerd. Groet mensen met een "Dobar dan" (goedendag) en gebruik "hvala" (dank je) en "molim" (alsjeblieft) waar gepast.
- Milieu: Kroaten zijn trots op hun natuur en schone stranden. Gooi geen afval in de natuur of zee – dat wordt als zeer respectloos ervaren.
- Religie: De meeste Kroaten zijn katholiek. Respecteer religieuze tradities, zeker op feestdagen en in kerken.
Met een open houding, interesse en respect voor lokale gebruiken word je al snel hartelijk ontvangen.
Contact
[bewerken]Internet & Telefoon
[bewerken]- Kroatië heeft uitstekende mobiele dekking en snel mobiel internet. 4G is wijdverspreid en in de grotere steden is 5G beschikbaar.
- Als EU-burger kun je binnen Kroatië gebruikmaken van je eigen databundel en belminuten zonder extra kosten (roam like at home).
- In dorpen en op eilanden kan de dekking variëren, maar meestal is er ten minste 3G beschikbaar.
WiFi
[bewerken]- Gratis WiFi is gangbaar in hotels, restaurants, cafés, campings en publieke plekken zoals luchthavens of stadspleinen.
- Veel steden bieden ook gratis WiFi in het centrum via het “Hotspot Croatia” netwerk.
Post
[bewerken]- Postkantoren (Pošta) zijn open op weekdagen tussen 07:00 en 19:00 uur en op zaterdag tot 13:00. Je herkent ze aan het gele logo met zwarte opschrift. Postzegels koop je daar of bij krantenkiosken.
Noodnummers
[bewerken]Internationale toegang
[bewerken]- Landcode voor Kroatië: +385
- Voor bellen naar het buitenland gebruik je 00 gevolgd door het landnummer (bijv. 00 31 voor Nederland).
Bestemmingen | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|